Sygnalista w instytucie naukowym jest chroniony na mocy prawa. Dyrektywa o ochronie sygnalistów obejmuje wszystkie podmioty prawne w sektorze prywatnym i publicznym.

Sygnalista w instytucie naukowym – nowe obowiązki

Zgodnie z przepisami dyrektywy, instytuty naukowe mają m.in. obowiązek ustanowienia kanału komunikacji i procedur na potrzeby dokonywania zgłoszeń wewnętrznych i podejmowania działań następczych. Obowiązek ten dotyczy podmiotów, które zatrudniają co najmniej 50 pracowników. Przy czym firmy, instytucje i organizacje zatrudniające powyżej 250 pracowników muszą wywiązać się z obowiązku do 17 grudnia 2021. Podmioty zatrudniające od 50 do 250 pracowników otrzymały na to dodatkowe 2 lata. Obowiązek należy spełnić do grudnia 2023 roku.

Sygnalista w instytucie naukowym – kto jest chroniony?

Pamiętajmy jednak, że od 17 grudnia 2021 roku dyrektywa chroni każdego sygnalistę. Niezależnie od tego w jak dużym podmiocie pracuje. Oznacza to, że dyrektywa chroni także sygnalistów zatrudnionych w mniejszych instytutach naukowych. Jeśli podmiot zatrudniający nie ma odpowiednich kanałów wewnętrznych, sygnalista może zgłosić nieprawidłowość korzystając z kanału zewnętrznego lub dokonać ujawnienia publicznego.

Kto może sygnalizować nieprawidłowości?

W instytucie naukowym nieprawidłowości mogą sygnalizować nie tylko pracownicy. Oto lista osób, które mogą zgłosić naruszenie prawa:

• status pracownika;
• status osoby prowadzącej działalność na własny rachunek;
• akcjonariuszom/wspólnikom oraz członkom organu administrującego, zarządzającego lub nadzorczego; przedsiębiorstwa, w tym członkom niewykonawczym, wolontariuszom i stażystom (bez względu na to czy otrzymują oni wynagrodzenie);
• osobom pracującym pod nadzorem i kierownictwem wykonawców, podwykonawców i dostawców;
• byłym pracownikom;
• osobom, których stosunek pracy ma zostać dopiero nawiązany;
• osobom postronnym, które są narażone na zachowania odwetowe (pomagającym w dokonaniu zgłoszenia, współpracownikom i krewnym osób dokonujących zgłoszenia, podmiotom prawnym oraz innym, którzy są w inny sposób powiązani z osobą zgłaszającą w kontekście związanym z pracą).

Jak instytut naukowy może zyskać na wprowadzeniu wewnętrznego kanału do zgłaszania nadużyć?

Warto zwrócić uwagę, że wprowadzenie kanału wewnętrznego służy instytutom naukowym, ponieważ pozwala wyjaśnić sprawę wewnątrz organizacji. W interesie każdej firmy i instytucji powinno być przekonanie pracowników, aby korzystali właśnie z tego kanału. Dlaczego? Odpowiedź na to pytanie nasuwa się sama. Nie ma kanału w instytucie, zgłoszę że coś się dzieje w innym miejscu. Takie działania są w pełni zgodne z prawem. Dyrektywa zobowiązuje państwa członkowskie UE do stworzenia kanału zewnętrznego do dokonywania zgłoszeń. Oznacza to, że nie uchronimy się przed zgłoszeniami, jeśli nie stworzymy kanału. Możemy tylko sobie zaszkodzić.

Oprócz powołania kanału zewnętrznego, państwa członkowskie muszą m.in. zapewnić trzy rzeczy.

Pierwszą jest łatwy dostęp do informacji dotyczących warunków zgłoszenia nieprawidłowości, środków ochrony prawnej i procedur służących ochronie przed działaniami odwetowymi oraz dostępność poufnej porady dla osób rozważających dokonanie zgłoszenia

Drugą – pomoc w kontaktach z wszelkimi odpowiednimi organami zaangażowanymi w ochronę przed działaniami odwetowymi.

Trzecią, pomoc prawna w postępowaniach karnych i transgranicznych postępowaniach cywilnych, pomoc prawna w dalszych postępowaniach, a także doradztwo prawne lub inna pomoc prawna.

Dodatkowo Państwa członkowskie mogą wprowadzić przepisy przewidujące środki pomocy finansowej i wsparcia, w tym wsparcie psychologiczne.

Przeczytaj także: Projekt Ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenie prawa – co musisz wiedzieć >>> https://blog.sygnanet.pl/projekt-ustawy-o-ochronie-osob-zglaszajacych-naruszenie-prawa/